Al twintig jaar verzorgt beheerder Martin Stumpel (43) de ruim 2400 graven op de Britse en Canadese begraafplaats in Bergen op Zoom. Donderdag komen er de stoffelijke resten van vijf Tsjechoslowaakse militairen bij. Martin en zijn collega’s zijn al weken bezig met de voorbereidingen voor het historisch moment. “Ik heb dit nog nooit meegemaakt en misschien wordt het ook wel de laatste keer.”
Een rechthoekige strook aarde in het gazon op het Britse ereveld markeert de plek waar de militairen hun laatste rustplaats krijgen. “We hebben dit stukje heel precies met lasers uitgezet”, vertelt Martin die ondertussen bezig is met het aanvullen van compost voor de rozen en bloemen bij de graven.
De vijf gesneuvelde Tsjechoslowaken waren bemanningsleden van een bommenwerper die in 1941 neerstortte in het Noord-Hollandse Nieuwe Niedorp. Vorig jaar juni werd het toestel met daarin de stoffelijke resten geborgen. De bemanning was in dienst van de Engelse luchtmacht . Om deze reden worden ze ook begraven op het Britse militaire ereveld van de Commonwealth War Graves Commission in Bergen op Zoom.“De laatste keer dat ik hier een begrafenis heb meegemaakt was in 2015.
Het groene gazon perfect gemaaid, de rozen en in bloei en de grafstenen mooi wit van kleur. Zoals altijd ligt het ereveld er onberispelijk bij. Voor Martin zijn alleen de weersomstandigheden steeds een uitdaging: “We kunnen hier namelijk niet sproeien omdat er te veel ijzer in het grondwater zit. Alles zou dan roestbruin kleuren.”
De beheerder krijgt regelmatig complimenten van bezoekers, vaak ook van familie van de omgekomen militairen. “Daar is het ons niet om te doen want het is natuurlijk ook ons dagelijks werk. Tegelijkertijd is het ook eervol om te doen. Uit respect voor de soldaten en ook voor hun familie.”Terwijl Martin de graven verzorgt, gaan onwillekeurig zijn gedachten weleens uit naar de oorlog in Oekraïne. “Je wordt wakker geschud en dan besef je dat het nu nog heel erg leeft.
Voor de beheerder is er geen detail op de begraafplaats dat hem ontgaat. In een oogwenk ontdoet hij een rozenstruik bij een graf van een aantal blaadjes die hun beste tijd hebben gehad. “Ik zorg met liefde voor iedereen die hier ligt, straks ook voor de Tsjechoslowaken. Daar maak ik geen onderscheid in. Ze mogen nooit worden vergeten.”Het ereveld in Bergen op Zoom waar de lichamen worden bijgezet .