2022 was het jaar van het laatste kunstje van een generatie Nederlandse veelwinnaars. Sven Kramer, Ranomi Kromowidjojo, Tom Dumoulin, Niki Terpstra en Ireen Wüst stopten ermee. Op hun eigen manier.
Hij kan het met zijn ogen dicht. Tas op zijn rug, kleedkamer uit. Linksaf, rechtsaf, de trap op naar het middenterrein. Hij voelt hoe de adrenaline door zijn lijf giert, hoe zijn ademhaling jaagt. Hij gaat zitten op het bankje waarop hij de hele week al zit, en waar niemand anders op durft te gaan zitten. Hij wurmt zich in zijn pak. Trekt zijn schaatsen aan. Blaast zijn wangen bol en steekt zijn hand omhoog naar het publiek als de speaker zijn naam roept.
De Ronde van Vlaanderen zou hij in zijn laatste seizoen niet meer winnen, dat wist hij ook wel. Maar heel af en toe was er weer een flard van de Niki Terpstra van jaren geleden. Zoals die keer dat hij halverwege Parijs-Roubaix ineens alleen op kop reed. Kasseien onder zijn wielen, een orkaan van stof om hem heen. Hij zwaaide niet naar de camera, maar dat hoefde ook niet. We voelden het allemaal, het afscheid, ook al was het nog lang niet het einde van het seizoen. Dag Niki, het ga je goed.
Het was niet iedereen gegeven, een afscheid zoals Kromowidjojo of Terpstra. Tom Dumoulin had zijn laatste kunstje op 25 september in zijn agenda gekalkt, op het WK tijdrijden in Australië. Hij haalde het WK wel, maar dan alleen als toeschouwer. Hij stond langs de kant van een parcours dat op zijn maat was geschreven en zag hoe een ex-ploegmaat de titel pakte.
Ergens diep van binnen moet hij iets van teleurstelling hebben gevoeld. Maar het haalde het niet bij de opluchting die je van zijn gezicht kon scheppen nadat hij de beslissing had genomen om te stoppen. Jaren worstelde hij met zijn eigen lichaam, zijn eigen geest, zijn voormalige ploeg en de bemoeienissen van Jan en alleman. Te vaak was hij de wielrenner die geen wielrenner wilde zijn, de kopman die geen kopman wilde zijn.
Zenuwen, druk en zelfs verdriet: alles kon Wüst omzetten in brandstof, voor een extra vaatje energie dat ze kon aanspreken op het moment dat het erom ging. De meest succesvolle Nederlandse olympische sporter ooit leverde in Peking haar laatste kunstje op bestelling: ze won de 1500 meter.